Veilig smeren, check de ingrediënten in je zonnebrandcrème

Het wordt zomer en de kans is groot dat je weer vaker buiten komt om van de zon te genieten. Je krijgt daar niet alleen een mooi kleurtje van, je voelt je ook beter én je lichaam maakt meer vitamine D aan, dat belangrijk is voor niet alleen je botten, maar ook voor je afweer, je spieren en je tanden.

Alleen zijn die heerlijke zonnestralen niet alleen maar gezond. Een teveel aan UV-straling (ultraviolette stralen) zorgt ervoor dat onze huid verbrandt, sneller veroudert en gevaar loopt op het krijgen van huidkanker.

UV-straling neemt toe naar mate de zon hoger aan de hemel staat. De temperatuur van dat moment maakt in principe niet uit. UV-straling kan op een koele dag even sterk of zelfs nog sterker zijn dan op een warme dag, tenzij het flink bewolkt is. Het is dan ook belangrijk om je huid goed tegen deze straling te beschermen en je lichaamsdelen in te smeren met een goede zonnebrandcrème, als je naar buiten gaat. Ook als de zon wat minder schijnt. Maar wanneer smeer je nu het juiste product en welke ingrediënten kun je maar beter vermijden?

Het belang van smeren

Om te begrijpen hoe belangrijk het smeren van zonnebrand is, leggen we eerst in het kort uit wat UV-stralen precies doen met onze huid.

De zon zendt verschillende soorten straling naar onze aarde:

• Infraroodstralen die warmte geven
• Lichtstralen
• UV-stralen.

UV-stralen zijn weer onder te verdelen in drie soorten: UV-A, UV-B en UV-C. Alle UV-stralen zijn schadelijk voor de huid, maar omdat UV-C stralen volledig tegengehouden worden door de dampkring, spelen hier alleen UV-A en UV-B een rol.

Wat is het verschil tussen deze stralen? UV-A stralen bereiken ons aardoppervlak volledig en dringen diep door in onze huid. Hier kunnen ze het DNA beschadigen en het bindweefsel aantasten. Dit zorgt voor voortijdige veroudering van de huid. UV-B stralen bereiken maar voor een deel het aardoppervlak en dringen minder diep in de huid door dan UV-A stralen. Ze gaan niet dieper dan de opperhuid, die zich hiertegen beschermt door melanine aan te maken (je wordt bruin). Dit bruin worden is dus geen gezonde uiting van het lichaam, maar een beschermingsreactie. Omdat de aanmaak van melanine niet à la minuut gebeurt, verbrandt de huid (wordt rood en is pijnlijk).

Wil je onthouden wat de verschillende stralen doen, denk dan aan dit ezelsbruggetje:

• UV-A; Aging (veroudering)
• UV-B; Burning (verbranden)

Het is dus belangrijk om een zonnebrandcrème te kiezen die zowel bescherming biedt tegen UV-A als tegen UV-B. Op ieder zonnebrandproduct staan de letters SPF vermeld. Deze letters staan voor Sun Protection Factor. Met de SPF wordt bedoeld hoeveel UV-B straling het product kan absorberen of reflecteren, waarbij de factor bepaald wordt op een aangebrachte laagdikte van 2 milligram per cm2. De SPF-factor zegt niets over de bescherming tegen UV-A stralen. Volgens de in Europa geldende regelgeving voor zonnebrand, moet de beschermingsfactor tegen UV-A stralen minimaal een derde zijn van die tegen UB-B stralen. Op het etiket wordt dit aangeduid met een cirkel met hierin de letters UV-A. Koop nooit een product waarop deze cirkel niet vermeld staat.

UV-filters in zonnebrandcrème

Er bestaan twee soorten UV-filters: minerale en chemische. Minerale filters vormen een dun laagje op de huid (je huid wordt wit tijdens het smeren) en nemen zo UV-stralen op. Chemische filters trekken in de huid en nemen hier de UV-stralen op. Op het etiket van het product staat precies beschreven welke UV-filters erin zitten.

De volgende UV-filters zijn veilig te gebruiken:

1. Butyl methoxydibenzoylmethaan (tegen UV-A)
2. Homosalate (tegen UV-B)
3. Bis-ethylhexyloxyphenol methoxyphenyl triazine (tegen UV-A en UV-B)
4. Oxybenzone / benzophenone-3 (tegen UV-A en UV-B)
5. Zinkoxide (tegen UV-A en UV-B).

De volgende filters worden als minder veilig aangemerkt, omdat ze met name allergische reacties kunnen veroorzaken:

1. Methylene bis benzotriazolyl tetramethylbuthylphenol (MBBT)
2. Octocrylene.

Naast UV-filters bevatten zonnebrandcrèmes nog meer ingrediënten, zoals:

1. Conserveermiddel (bijvoorbeeld 2-fenoxyethanol) dat de groei van schimmels en bacteriën remt.
2. Anti-oxidanten, waaronder vitamine E dat nodig is om de werkzame stoffen in de zonnebrandcrème goed te laten werken.
3. Hydraterende stoffen, als Aloë Vera en Dimethicone – een olie die de huid soepel houdt.
4. Glycerine dat vocht vasthoudt.
5. Alcohol (alcohol denat), xantaangom en water (aqua) die ervoor zorgen dat het product smeerbaar is.

Niet iedere zonnebrandcrème mag overal ter wereld worden gebruikt. Zo zijn in sommige tropische gebieden zonnebrandcrème met Oxybenzone / benzophenone-3 en octinoxate (ethylhexyl methoxycinnamate),ondanks dat ze voor ons als veilig worden aangemerkt, verboden. Dit omdat ze mogelijk hormoonverstorend kunnen zijn en daarnaast het koraal kunnen aantasten. Dit geldt onder meer in Thailand en Hawaii. Neem deze producten dan ook niet mee naar deze landen.

Er zijn ook zonnebrandcrèmes die producten bevatten die schadelijk zijn voor het milieu, zoals microplastics.

Nog even dit:

1. Check voordat je een zonnebrandcrème koopt eerst je huidtype. Hoe lichter je huid, hoe hoger de SPF moet zijn die nodig is om je te beschermen.
2. Smeer iedere twee uur opnieuw in en breng steeds een laag aan van 2 millimeter dikte.
3. Smeer na iedere zwembeurt opnieuw in, ook als je waterproof crème gebruikt.
4. Smeer kinderen altijd in met een crème met SPF 50.
5. Gebruik geen zonnebrandspray. Door de nevel vervliegt een groot deel van het product en biedt het niet genoeg bescherming.
6. Gooi een zonnebrandcrème weg, als het langer dan twaalf maanden open is gemaakt. De werkzame stof is dan achteruit gegaan.
7. Een dure zonnebrandcrème is even goed als een goedkope, maak jezelf geen dief van je eigen portemonnee.

Tot slot

Als je vragen hebt over de juiste zonbescherming, kun je deze altijd stellen aan je apotheker.