Het coronavirus – een update

Het is alweer even geleden dat we in de wereld te maken kregen met het coronavirus oftewel SARS-CoV 2. De eerste ziektegevallen dateren van december 2019, vandaar ook de naam COVID-19. Inmiddels zijn we in het najaar van 2024 beland en stellen we de vraag hoe het op dit moment met dit virus staat in Nederland. Zijn er nog besmettingen en zo ja hoe verlopen die? En zijn er nog regels waaraan je je moet houden, als je een coronabesmetting hebt opgelopen? We vertellen het in deze blog.

Volgens het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) is ons land ten aanzien van het coronavirus, inclusief alle omikron (sub)varianten, in een endemische fase terechtgekomen. Hiermee wordt bedoeld dat het coronavirus weliswaar constant rondgaat onder de bevolking, maar waarbij bijna iedereen, door vaccinatie of een doorgemaakte infectie, afweer heeft opgebouwd (bron: Rijksoverheid). Corona wordt dan ook anno nu beschouwd als een gewone luchtweginfectie.

Er zijn op dit moment (oktober 2024) diverse varianten van het virus actief. Omdat er geen meldingsplicht meer is van een actuele besmetting en omdat je ook geen zelftest meer hoeft te doen, als je verkoudheidsverschijnselen hebt, wordt het aantal besmettingen met het (een variant van) coronavirus tegenwoordig op een andere manier in kaart gebracht. Het RIVM meet per week het aantal virusdeeltjes dat voorkomt in het rioolwater.

Vanuit meer dan driehonderd locaties in Nederland worden iedere week monsters opgestuurd, die op verschillende momenten zijn afgenomen. Op deze manier wordt het rioolwater van vrijwel alle Nederlandse huishoudens (> 17 miljoen mensen) onderzocht. De virusdeeltjes komen via de ontlasting in het rioolwater terecht. Echter niet iedereen die besmet is, heeft virusdeeltjes in zijn of haar ontlasting; dit geldt voor ongeveer de helft van alle besmettingen. Of iemand wel of geen klachten van corona heeft, speelt hierbij geen rol.

Bij de rioolwaterzuiveringsinstallaties (ruim driehonderd) worden monsters genomen van ongezuiverd rioolwater, die daarna door het RIVM worden geanalyseerd. Wekelijks worden deze cijfers vervolgens gepubliceerd, via het coronadashboard. De resultaten hiervan zijn alleen niet te vertalen naar het aantal besmette personen, omdat niet bekend is hoeveel virusdeeltjes iemand gemiddeld uitscheidt en omdat niet iedereen die besmet is, virusdeeltjes in de ontlasting heeft.

Omdat het virus steeds een klein beetje verandert, onderzoekt het RIVM ook via het rioolwater welke verschillende varianten er aanwezig zijn en of deze varianten misschien toenemen in aantal. Dit wordt kiemsurveillance genoemd. Hierdoor is het mogelijk om adequaat te reageren op veranderingen in het virus die misschien voor meer ziektegevallen kunnen zorgen of die agressiever zijn dan andere varianten.

JN.1

Terug even naar nu, naar oktober 2024. Op dit moment blijken er zich behoorlijk wat virusdeeltjes van de verschillende coronavarianten in het rioolwater te bevinden. Concreet betekent dit dat we weer midden in een coronagolf zitten. De JN.1 en subvarianten van JN.1, komen op dit moment het meeste voor en dan met name subvariant KP.3. De JN.1 variant wordt door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als een belangwekkende variant beschouwd. Het is een mutatie van de omikronvariant BA.2.86.

Er lopen dus op dit moment behoorlijk wat mensen rond met een coronabesmetting, maar hoeveel van hen ook daadwerkelijk klachten hebben, is onbekend. Ook het aantal mensen dat in een ziekenhuis wordt opgenomen vanwege ernstige coronaklachten, wordt sinds april 2024 niet meer geregistreerd en is dus onduidelijk.

COVID-19 wordt gezien als een ‘gewone’ luchtweginfectie, waarvan de één zieker wordt dan de ander. Een luchtweginfectie oplopen, is vaak moeilijk te vermijden, de adviezen voor het niet overdragen van een infectie, zijn dan ook bedoeld voor diegenen die al een luchtwegbesmetting hebben opgelopen, of dit nu corona is of een andere.

Adviezen bij klachten

De meest voorkomende klachten die op een luchtweginfectie wijzen, zijn: hoesten en niezen, een loop- of snotneus en keelpijn. Soms komen ook klachten als spierpijn, hoofdpijn, koorts en vermoeidheid voor. Heb je één of meer van deze klachten dan is het verstandig om:

• Thuis te blijven bij ziekte
• Te hoesten en niezen in de elleboog
• Altijd 1,5 meter afstand te houden van anderen
• Kwetsbare mensen die ernstig ziek van een luchtweginfectie kunnen worden te vermijden
• Vaak en goed handen te wassen
• Zoveel mogelijk te ventileren.

Naast het zich laten vaccineren, zijn er geen medicijnen die een coronavirus kunnen voorkomen. Heb je eenmaal klachten dan is paracetamol, eventueel met codeïne, het aangewezen medicijn. Heb je een coronabesmetting opgelopen? Denk dan aan anderen en houd je aan de bovenstaande adviezen, zodat anderen je besmetting niet overnemen.

Tot slot

Heb je vragen over het coronavirus, stel deze dan aan je huisarts. Heb je vragen over medicatie dan kun je hiervoor bij de apotheker terecht.