Even stilstaan bij de lever

Ons lichaam is een waar wonder van vernuft. Het bestaat uit organen, spieren en ontelbare cellen, die nauw met elkaar samenwerken, zodat wij kunnen leven. Eigenlijk staan we er maar weinig bij stil wat er allemaal in ons lichaam gebeurt en dat is over het algemeen ook prima. Toch is het wel goed om af en toe eens na te denken over al die bijzondere processen die ‘zomaar’ in ons lichaam plaatsvinden. Bijvoorbeeld over de lever, die eigenlijk de chemische fabriek van ons lichaam is.

De lever, die rechts, beschermd door de ribben, boven in onze buik ligt, is, op de huid na, het grootste orgaan dat we hebben. Het weegt in een volwassen lichaam gemiddeld zo’n 1500 gram en heeft de grootte van een kleine voetbal. Naast het grootste orgaan is het, op de hersenen na, ook het actiefste orgaan van het lichaam en het speelt een zeer belangrijke rol in het onderhouden van onze algehele gezondheid.

Stabiel bloed

De hoofdfunctie van de lever is het stabiel houden van al het bloed in ons lichaam. Dit gebeurt via de poortader, een ader die het bloed van de darmen, de maag, milt en alvleesklier naar de lever vervoert. In het bloed in de poortader bevinden zich alle stoffen, voedingsstoffen, maar ook suikers, zouten en gifstoffen die door de darmen zijn opgenomen. In de lever, in de levercellen om precies te zijn, wordt dit bloed gefilterd. De gifstoffen en de afvalresten van de rode bloedlichaampjes, worden zoveel mogelijk verwijderd. Daarnaast wordt de afgifte van voedingsstoffen (suikers en zouten) gereguleerd, zodat niet alles in één keer in het bloed naar de cellen wordt vervoerd. Maar dat er altijd voorraad is voor momenten dat dat nodig is.

Gal

In de lever wordt ook gal aangemaakt, een geel-groenige vloeistof. Gal zorgt ervoor dat vet uit voedsel beter kan worden verteerd. De specifieke stoffen in de gal zetten vet om in hele kleine druppels, waardoor ze gemakkelijker kunnen worden opgenomen. Een teveel aan gal wordt tijdelijk opgeslagen in de galblaas, die tegen de lever aan ligt.

Afweer

Naast het stabiel houden van het bloed, speelt de lever een zeer belangrijke rol bij onze afweer. Via het bloed uit de darm kunnen allerlei giftige stoffen of stoffen die een infectie kunnen veroorzaken, binnenkomen. In de lever worden deze stoffen ‘aangevallen ‘door immuuncellen. Zij halen datgene uit het bloed dat er niet in thuishoort.

Kort samengevat zijn de belangrijkste functies van de lever:

• Het zorgen voor energie door 24/7 suikers beschikbaar te hebben;
• Het aanmaken en omzetten van vitamines en eiwitten;
• Een rol spelen bij de bloedstolling;
• Vetoplosbare stoffen verteerbaar maken;
• Het onschadelijk maken van giftige stoffen, als alcohol en medicijnen;
• Het opruimen van bilirubine, een stof die ontstaat bij de afbraak van rode bloedcellen.

Maar wat nu als de lever niet optimaal functioneert?

Als de lever niet goed werkt en het bloed wordt daardoor niet goed gezuiverd, dan ontstaan er verschijnselen als: vermoeidheid en het niet goed in je vel zitten. Als de galafvloed verstoord is, ontstaat geelzucht en bij een verstoring van het immuunsysteem, kunnen infecties optreden.

Gelukkig kunnen beschadigingen van de lever in een groot aantal van de gevallen bestreden worden. De lever heeft namelijk een groot eigen herstellend vermogen. Is het mogelijk de oorzaak weg te nemen, dan lost het probleem zich meestal ‘vanzelf’ op. Vaak is het hiervoor wel nodig om de levensstijl te veranderen (meer bewegen, anders eten en zo min mogelijk alcohol drinken) of om medicijnen te gebruiken. In sommige gevallen is een operatie noodzakelijk. Als een deel van de lever wordt verwijderd, dan groeit dit binnen ongeveer zes weken weer terug. De werking van een stuk nieuwe lever is normaal.

Tot slot

Heb je vragen over de werking van de lever of heb je klachten die iets met de lever te maken kunnen hebben (zoals een gelige kleur van de huid en/of slijmvliezen), neem dan altijd contact op met een arts. Voor vragen over medicijnen kun je terecht bij de apotheker.