uploadReceiptLabel
Product
27 januari 2025

ADHD bij volwassenen: Wat moet je weten?

Leestijd: 6 minuten

Bij de diagnose ADHD denk je meteen aan drukke kinderen, niet aan volwassenen, die soms niet weten dat ADHD in hun dagelijks leven voor klachten gaat zorgen. Bij volwassenen wordt ADHD echter regelmatig over het hoofd gezien of pas laat gediagnosticeerd. Dat komt onder andere doordat de symptomen anders tot uiting komen naarmate je ouder wordt. ADHD kan een grote invloed hebben op je werk, relaties en dagelijks leven. In deze blog leggen we uit wat ADHD precies is, welke kenmerken erbij horen, en hoe je ermee om kunt gaan.

Wat is ADHD?

ADHD is een neurobiologische aandoening die van invloed is op je concentratie, impulscontrole en energie. Het wordt gekenmerkt door een 'vol hoofd', waarin het lastig is om rust en overzicht te vinden. Mensen met ADHD kunnen moeite hebben met het organiseren van hun gedachten en taken, raken sneller afgeleid en handelen vaak impulsief. Dit maakt het dagelijks leven soms uitdagend, zowel voor henzelf als voor hun omgeving.

Vaak wordt gedacht dat ADHD alleen iets voor kinderen is, maar dat klopt niet. Bij veel volwassenen blijven de symptomen bestaan, ook al kunnen deze er anders uitzien dan in de kindertijd. Waar kinderen bijvoorbeeld hyperactief gedrag vertonen, kan dit bij volwassenen zich meer uiten in innerlijke rusteloosheid of overmatig piekeren.


De verschillende soorten ADHD

ADHD is geen ‘one size fits all’. Er zijn drie hoofdtypen ADHD, elk met hun eigen specifieke kenmerken:

  1. ADHD-H (Hyperactief-Impulsief type)
    Dit type wordt gekenmerkt door hyperactiviteit en impulsiviteit. Denk aan constant bewegen, veel praten, en moeite om op je beurt te wachten.
  2. ADHD-I (Onoplettend type, voorheen ADD genoemd)
    Dit type draait vooral om onoplettendheid. Mensen met ADHD-I zijn vaak dromerig, snel afgeleid, en hebben moeite om taken af te maken. Ze vallen minder op door druk gedrag, waardoor dit type ADHD vaak over het hoofd wordt gezien.
  3. ADHD-G (Gecombineerd type)
    Dit is de meest voorkomende vorm van ADHD, waarin zowel hyperactiviteit, impulsiviteit als onoplettendheid voorkomen.

Hoe herken je ADHD bij volwassenen?

Veel volwassenen weten niet dat ze ADHD hebben, omdat de symptomen vaak anders worden geïnterpreteerd. Je krijgt bijvoorbeeld te horen dat je chaotisch bent, dat je altijd te laat komt, of dat je je werk beter moet plannen.

Hier zijn de belangrijkste kenmerken van ADHD opgesplitst in twee groepen:

Kenmerken van aandachtstekort:

  • Slordigheid met details, wat leidt tot fouten.
  • Moeite om je aandacht vast te houden bij een taak of gesprek.
  • Niet luisteren, zelfs als iemand direct tegen je praat.
  • Aanwijzingen niet opvolgen zonder dat dit met opstandigheid te maken heeft.
  • Moeite met het organiseren van werk of dagelijkse activiteiten.
  • Dingen vermijden die langdurige concentratie vragen, zoals rapporten schrijven.
  • Regelmatig dingen kwijtraken (sleutels, telefoon, etc.).
  • Vergeetachtigheid in alledaagse situaties.

Kenmerken van hyperactiviteit en impulsiviteit:

  • Niet stil kunnen zitten, zelfs op momenten dat het nodig is.
  • Constant bezig willen zijn, alsof je altijd 'aan' staat.
  • Overmatig praten, zonder rekening te houden met anderen.
  • Moeite om je beurt af te wachten, bijvoorbeeld in een gesprek of bij een rij.
  • Anderen onderbreken of storen tijdens hun bezigheden.

Het herkennen van deze symptomen kan lastig zijn, vooral als je er al je hele leven mee te maken hebt. Veel volwassenen denken dat hun uitdagingen ‘normaal’ zijn of dat ze gewoon beter hun best moeten doen.

Hoe wordt ADHD gediagnosticeerd?

Een officiële diagnose stellen bij volwassenen kan lastig zijn, omdat er (nog) geen aparte DSM-criteria voor volwassen ADHD bestaan. De diagnose wordt daarom gesteld op basis van de criteria voor kinderen, aangevuld met een uitgebreide analyse van hoe de symptomen zich in de volwassenheid manifesteren.

De belangrijkste voorwaarden voor een diagnose zijn:

  • De symptomen waren al aanwezig vóór je zevende levensjaar.
  • Ze hebben een negatieve invloed op belangrijke gebieden in je leven, zoals werk, relaties of sociale contacten.
  • Ze zijn niet het gevolg van een andere stoornis.

Een arts of psycholoog gebruikt vragenlijsten, gesprekken en soms neuropsychologisch onderzoek om te bepalen of er sprake is van ADHD.


Hoe kun je ADHD behandelen?

ADHD gaat niet over, maar met de juiste ondersteuning kun je er beter mee leren omgaan. Er zijn verschillende manieren om dit te doen:

1. Gedragstherapie

Bij gedragstherapie leer je structuur aanbrengen in je leven en beter omgaan met de uitdagingen van ADHD. Dit kan inhouden:

  • Het herkennen van je eigen patronen en valkuilen.
  • Effectieve plannings- en organisatietechnieken leren.
  • Omgaan met stress en impulsiviteit.

2. Medicatie

Medicijnen zoals methylfenidaat (Ritalin®) kunnen helpen om meer rust en focus te krijgen. Ze zijn echter niet voor iedereen geschikt en hebben bijwerkingen zoals een verminderde eetlust en slaapproblemen. Het is belangrijk om samen met een arts te bekijken wat voor jou werkt.

3. Coaching en ondersteuning

Sommige volwassenen met ADHD hebben baat bij coaching. Een coach kan je helpen met praktische tips en ondersteuning bij dagelijkse uitdagingen, zoals werk, relaties en het huishouden.

Tot slot

ADHD kan een grote invloed hebben op je leven, maar het hoeft je niet te belemmeren om je doelen te bereiken. Het belangrijkste is dat je weet dat je niet alleen bent en dat er hulp beschikbaar is.

Denk je dat je ADHD hebt of wil je meer weten? Neem dan contact op met je huisarts. Voor vragen over medicatie kun je altijd terecht bij je apotheker. Met de juiste diagnose en begeleiding kun je leren om je sterke punten te benutten en beter om te gaan met de uitdagingen van ADHD.

ADHD, ADHD bij volwassenen, diagnose ADHD, behandeling ADHD
Deel dit artikel via: